28 مارس 2024 - در یک مطالعه اخیر که در The Lancet Diabetes & Endocrinology منتشر شده است، یک تیم مشترک بزرگ از محققان عوامل مرتبط با افزایش خطر ابتلا به دیابت به دلیل استفاده از استاتین ها را بررسی کردند، مانند انواع افراد یا جمعیت‌هایی که به دلیل درمان با استاتین در معرض خطر بیشتر دیابت هستند، در چه مرحله‌ای پس از شروع درمان با استاتین خطر افزایش می‌یابد و آیا استفاده از استاتین‌ها بر کنترل قند خون بیمارانی با دیابت تشخیص داده شده تأثیر دارد یا خیر.

پیشینه

یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان بیماری های قلبی عروقی است، که کلسترول با لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) عامل خطر اصلی برای بیماری های قلبی عروقی آترواسکلروتیک است. خطر آترواسکلروز نیز در بیماران دیابتی به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. اعتقاد بر این است که درمان با استاتین هایی مانند مهارکننده ردوکتاز 3-هیدروکسی-3- متیل گلوتاریل کوآنزیم A، بروز سکته مغزی ایسکمیک و انفارکتوس میوکارد را با کاهش 1 میلی مول در لیتر کلسترولLDL ، به میزان یک چهارم کاهش می دهد.

با این حال، یافته‌های متاآنالیزهای اخیر نشان داده‌اند که رژیم‌های استاندارد درمان با استاتین در مقایسه با مراقبت‌های معمول برای هایپرکلسترمی یا دارونما، با افزایش 10 درصدی خطر ابتلا به دیابت جدید مرتبط هستند. خطر ابتلا به دیابت تازه شروع شده همچنین با رژیم های شدیدتر درمان با استاتین بیشتر بود. با این حال، جنبه‌های این ارتباط بین مصرف استاتین و خطر دیابت، مانند جمعیت‌های در معرض خطر بیشتر و تأثیر استفاده از استاتین بر افرادی که قبلاً مبتلا به دیابت تشخیص داده شده‌اند، نامشخص است.

در مورد این مطالعه

در مطالعه ی حاضر، محققان اطلاعاتی در مورد عوارض جانبی مرتبط با دیابت، درمان‌های دیابت، و سوابق اندازه‌گیری قند خون از شرکت‌کنندگان ثبت‌نام شده در کارآزمایی‌های درمان کلسترول، که شامل کارآزمایی‌های تصادفی‌ دوسوکور، طولانی‌مدت و کنترل‌شده ی درمان با استاتین بود، به‌دست آوردند.

کارآزمایی‌های درمان با استاتین واجد شرایط برای این متاآلیز، حداقل هزار شرکت‌کننده با میانگین دوره پیگیری دو ساله داشتند. علاوه بر این، تنها تفاوت های الزامی در پروتکل این کارآزمایی ها باید در تجویز استاتین درمانی یا دارونما یا شدت درمان با استاتین می بود. داده‌های فردی شرکت‌کنندگان، که همچنین شامل اطلاعات مربوط به بیماری‌های همراه، اندازه‌گیری‌های آنتروپومتریک، و نتایج آزمایشگاهی برای آزمایش‌های قند خون بود، در این متاآنالیز استفاده شد.

عوارض جانبی مرتبط با دیابت که در تجزیه و تحلیل در نظر گرفته شد شامل تشخیص دیابت، عوارض مرتبط با دیابت، مانند کنترل گلوکز و کتوز، یا هر عارضه دیگر مخصوص دیابت بود. داروهای کاهش دهنده ی سطح گلوکز از اطلاعات نسخه با استفاده از فرهنگ لغت استاندارد دارویی شناسایی شدند و وضعیت ناشتا برای طبقه بندی غلظت قند خون، مورد استفاده قرار گرفت.

سابقه ی دیابت، وقوع هر گونه عارضه ی جانبی مرتبط با دیابت، سطح قند خون ناشتا 7 میلی مول در لیتر یا بالاتر، یا استفاده از داروها برای کاهش قند خون قبل از ثبت نام شرکت کنندگان در کارآزمایی استفاده شد. در افراد بدون دیابت در ابتدای تحقیق، بروز هر گونه عارضه جانبی مرتبط با دیابت، قند خون بالاتر از حد استاندارد قند خون، یا استفاده از هر دارویی برای کاهش سطح گلوکز خون پس از شروع کارآزمایی، به عنوان شروع دیابت جدید در نظر گرفته شد.

نتایج

این مطالعه نشان داد که استفاده از استاتین در واقع با افزایش دیابت جدید مرتبط است، اگرچه این ارتباط متوسط و وابسته به دوز بود. علاوه بر این، در حالی که افزایش جزئی در گلایسمی پس از درمان با استاتین مشاهده شد، بیشتر تشخیص‌های دیابت تازه شروع شده در افرادی بود که نشانگرهای گلایسمی پایه آنها از قبل کاملاً به آستانه تشخیص دیابت، نزدیک بود.

افزایش بالقوه در خطر بیماری قلبی عروقی که می تواند به دلیل افزایش مرزی در گلایسمی رخ دهد، در محاسبه ی کاهش قابل توجه خطر قلبی عروقی ناشی از کاهش کلسترول LDL به دلیل درمان با استاتین، به حساب آمد. علاوه بر این، تأثیر درمان با استاتین بر کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت، بی شباهت به موارد مشاهده شده در موارد دیابت جدید نبود.

نتایج همچنین نشان داد که میزان بروز دیابت تازه شروع شده برای کارآزمایی‌هایی که شامل رژیم‌های استاتین با شدت بالا در هر دو گروه مداخله و دارونما بودند، در مقایسه با کارآزمایی‌هایی که رژیم‌های استاتین با شدت متوسط یا کم را ارزیابی می‌کردند، به‌طور قابل‌توجهی بالاتر بود. محققان بر این باورند که این تفاوت قابل‌توجه در میزان رویداد دیابت می‌تواند به این دلیل باشد که کارآزمایی‌هایی که رژیم‌های با شدت بالا را ارزیابی می‌کنند، فرکانس پیگیری بالاتری از جمله آزمایش‌های مکرر قند خون داشتند.

نتیجه گیری

به طور کلی، یافته‌های این متاآنالیز حاکی از این است که درمان با استاتین با افزایش نرخ تشخیص دیابت جدید مرتبط بود، و این ارتباط متوسط و وابسته به دوز است. علاوه بر این، خطر دیابت تازه شروع شده در افرادی که نشانگرهای گلایسمی آنها از قبل کاملاً به آستانه تشخیص دیابت نزدیک بود، بیشتر بود. هر گونه افزایش احتمالی در خطر بیماری قلبی عروقی به دلیل اثر هایپرگلایسمی استاتین ها، با کاهش کلی خطر قلبی عروقی ناشی از درمان با استاتین کاهش یافت.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20240328/Statins-linked-to-slight-diabetes-risk-but-benefits-outweigh-the-concerns.aspx